درخصوص امکان حمایت حقوق مالکیت فکری، بنظرم جالب آمد تا به دیدگاه کشور انگلستان به عنوان کشور پیشرو در این حوزه اشاره ای داشته باشم.
یکی از دوستان در مراحل چاپ کتابی در بریتانیا بود که سال ۲۰۱۹ سوال مشابهی مطرح کردند که آیا عنوان کتاب نیز تحت حمایت کپی رایت قرار میگیره و دیگر نمیتوان کتاب دیگری با همین عنوان چاپ نمود یا خیر. پاسخ منطقی و اولیه مشخصا این بود که کتابهای هم نام بسیاری وجود داره و مشکلی وجود نخواهد داشت.
از لحاظ حقوقی، در انگلستان و امریکا نیز حق کپی رایت برای عناوین کتابها وجود نداره و برای این قاعده نیز چند استدلال وجود داره. اول اینکه حق کپی رایت معمولا ۷۰ پس از مرگ دارنده محفوظ است و این باعث میشه که شخص ثالث تا سالهای سال نتونه از عنوان استفاده کنه. ثانیا یکسانی عنوان ممکن است اتفاقا و بدون هیچگونه شباهت موضوعی اتفاقی بیوفته. ثالثا کپی رایت حق بین المللی است که در کنوانسیونهای بین المللی نیز آمده است و اگر این حق را برای عناوین کتب نیز شناسایی کنیم باید بگوییم که این عنوان در غالب کشورها قابل انتخاب و استفاده نیست. نهایتا اینکه کپی رایت برای حمایت از محتوای کتاب است نه کلمات و عناوین ؛ این کلمات و عناوین ممکنه در هرجایی تکرار بشن و ما نمی توانیم بگوییم این عنوان تحت حمایت قانون است لذا نباید در فلان فایل کتبی با صوتی تکرار شود.
اما حالا چطور میشه در خصوص عناوینی بسیار مشهور و تاثیر گذار این قانون را اعمال کرد؟ مثلا کتاب دکتر کاتوزیان … در این کشورها درسته که عنوان رو نمی توان براساس حق کپی رایت مورد استفاده قرار داد اما براساس حقوق علامت تجاری امکان حمایت از این آثار هست. مثلا مجموعه هری پاتر به قدری فروش گسترده و عمومیت پیدا کرده که عنوان کتاب تحت نشان تجاری به ثبت رسیده و ثالث نمیتونه از این عنوان استفاده کنه. البته در امریکا بسیار دشوار است که عنوان کتاب را براساس نشان تجاری ثبت کنند ولی در بریتانیا امکان پذیر است.
همین استدلال نیز در خصوص کتاب دکتر کاتوزیان قابل اعمال است.